Over 'Onklare taal'

'Onklare taal' is de verzamelnaam van diverse tekstprojecten van mijn hand. Dit is de poëzieafdeling daarvan. Hier kan je zowel de laatste nieuwe gedichten als ook een selectie van oudere gedichten vinden. De weg een beetje kwijt? Deze link brengt je terug naar de homepage van 'Onklare taal'.

Overigens kan je hier gratis mijn poëziebundels downloaden in PDF-formaat: 'Epicentrum' (2012), 'Synaeresis' (2012), 'Subductie' (2013), 'Enceladus' (2015), 'Volterra' (2017), 'De snelheid van de duisternis' (2019) en 'Indiscrete wiskunde' (2021). Behalve 'Synaeresis', dat één verhalend gedicht is in twee delen, bevatten de anderen telkens een 30-tal geredigeerde en zorgvuldig geselecteerde gedichten, met duiding en een nieuwe indeling. In 2020 verscheen mijn debuutroman 'Fragmentariërs'. In 2023 bracht ik de opvolger 'Constellatie' uit.

zaterdag 17 februari 2024

Eerste hulp bij extreemrechts

We zijn nu 2024 en in de Verenigde Staten zal het aankomen op een strijd tussen twee hoogbejaarde mannen die beiden al meer dan 40 jaar prominent zijn in de media, het zakenleven en/of de politiek. De VS is een gerontocratie geworden (denk buiten de presidentskandidaten bijvoorbeeld ook aan Nancy Pelosi, Bernie Sanders en Bitch McConnell) waarvan het nu Democratische establishment eens te meer het tij van het naakte fascisme zal proberen keren zonder iets aan het systeem te veranderen dat in de eerste plaats verantwoordelijk was voor het mogelijk maken van de opkomst van het fascisme aldaar. Op dit moment lijkt het me simpelweg een kwestie van tijd tot de Verenigde Staten veranderen in een fascistische theocratie en we daar allemaal in Europa de gevolgen van zullen ondervinden. Indien niet in 2024, dan in 2028, 2032 of 2036.

Als het stortregent in Washington DC, hebben we een vieze, vochtige mist in Brussel. In België is 2024 eveneens een verkiezingsjaar. In theorie kan ik daar wel een klein steentje verleggen in de rivier en de opkomst van ons lokaal fascisme tegenhouden en dat zal ik zeker proberen. Ik spreek wellicht voor eigen parochie, maar als je als lezer mensen kent die zullen stemmen (of dat overwegen) op het Vlaams Belang of de N-VA, kan je misschien het volgende met hen delen als respons op hun argumenten waarom ze willen stemmen op één van die partijen (denk erover na dat de kans reëel is dat die persoon niet zijn werkelijke redenen zal geven en dus niet te goeder trouw is – in dat geval mag je direct gaan naar Argument 8).

Nog dit, voor we beginnen: de meeste VB/NV-A-stemmers gooien “verse” migranten meestal op één hoop met 4de of zelfs 5de-generatie-afstammelingen van de arbeidsmigranten die naar België kwamen in de jaren ’50, ’60 en ‘70. Dit zijn wezenlijk twee compleet verschillende groepen.

Argument 1: “Armlastige migranten zetten onze sociale zekerheid onder druk.”

Vreemd hoe de partijen die dit zeggen, ook het liefst van al het mes zouden zetten in diezelfde sociale zekerheid. Je kan het een klassiek geval van projectie noemen: omdat zij verlekkerd kijken naar de geldpotten van de verzorgingsstaat (die ze liefst zouden “privatiseren”, i.e. als cadeau weggeven aan hun rijke vrienden en connecties), doet iedereen dat. Daarnaast is het grootste systematische probleem de vergrijzing, en als we willen dat er meer geld vloeit naar de sociale zekerheid, hebben we een gezondere bevolkingspiramide nodig. Het huidige geboortecijfer volstaat daar niet voor, en dus is een werkende migrant een uitstekende versterking van onze maatschappij. Vandaar dat “de migranten pakken onze jobs af” de laatste 10 jaar niet vaak meer bovengehaald wordt.

Argument 2: “Woke is gevaarlijk!”

Geen enkele politicus noemt zichzelf “woke”. Niemand vertegenwoordigt het in de media, niemand met economische macht staat pal voor woke, geen enkele belangrijke opiniemaker verdedigt woke-standpunten. Woke is wat vroeger de Linkse Kerk was en daarvoor de politieke correctheid: een ding dat onterecht erg veel macht wordt toegekend en sterk riekt naar een samenzweringstheorie. Het is een hele grote paraplu waar veel mensen onder gaan staan, gaande van mensen die niet (willen) begrijpen waarom je best het woord “neger” niet meer gebruikt tot (crypto)nazi’s.

Argument 3: “Het is een foertstem! Het is een signaal naar de politiek! Het moet anders!”

Daarvoor kan je altijd wel terecht bij één of ander particule van het derde knoopsgat in plaats van twee compleet professionele, zeer vermogende politieke partijen waarvan er één al 20 jaar Vlaanderen (mee) regeert en één al 30 jaar vaste prik is in de alledaagse politiek. Of je kan blanco stemmen. Of niet komen opdagen, je wordt toch niet vervolgd. Maar het argument van de “foertstem” is echt het domste van allemaal. Het is als stront eten uit protest tegen overconsumptie.  

Argument 4: “Ik wil een onafhankelijk Vlaanderen.”

Dat is zeker een legitiem politiek verlangen en zowat de enige gegronde reden die ik me kan voorstellen voor een VB/N-VA-stem. Maar. Het is echt een heel, heel, heel, heel, heel slecht idee. Het stiefbroertje van de onafhankelijkheid, het volledige confederalisme, al niet veel beter. Kijk naar het parcours van de Vlaamse regering en zelfs een blinde kan zien dat die kloefkappers nog meer bevoegdheden geven een bijna gegarandeerd recept is voor nog incompetenter bestuur, uitvluchtpolitiek. en nog meer herverdeling van de welvaart naar boven. Als je dat laatste wel ziet zitten want je bent al rijk, dan weet ik niet wat ik je nog kan vertellen buiten het feit dat je wellicht een stuk stront bent.

Argument 5: “Al die [X] moeten buiten.”

Dat gaat niet. Als zelfs al mensen die illegaal in ons land verblijven terug doen keren naar hun land van herkomst moeilijk is*, beeld je eens in hoe moeilijk dat zou zijn in het geval van mensen die effectief de Belgische nationaliteit hebben? En dat is om nog maar te zwijgen van de talloze mensenrechtenschendingen. Of je dat nu wil of niet, superdiversiteit is een feit en we moeten ermee leren leven – op welke manier is een debat dat voortdurend moet gevoerd worden, maar “elke X buiten” is kinderachtig, onrealistisch en maar enkele stappen verwijderd van “Juden raus”, wat op zich maar enkele stappen verwijderd is van de gaskamer. Ik zeg het maar.

*Het beeld leeft bij sommige VB/N-VA-adepten dat er geen politieke wil voor is. Dat is manifest onjuist, want elke centrum- en rechtse politicus weet dat als die het wel kon, dat die gigantisch electoraal zou beloond worden.

Argument 6: “We moeten onze normen en waarden en/of onze cultuur beschermen.”

Vrouwenrechten! Zo belangrijk voor de N-VA dat bewezen veelbelager en bepampelaar Pol Van Den Driessche nog altijd in het partijbestuur zit van die partij. Vlaams Belang dan weer wil abortus terug illegaal maken. Cultuur! Zo belangrijk voor de N-VA dat veel mensen die erop stemmen zowat elke vorm van culturele beleving die complexer is dan een Studio 100-beleving overladen met de scherpst mogelijke minachting, om nog maar te zwijgen van wat het Vlaams Belang vast te zeggen heeft over “entartete Kunst”. Ons mooie Nederlands! Van zulk een belang voor de N-VA dat ze mee de verengelsing van het hoger onderwijs hebben doorgevoerd. 

Argument 7: “Bart De Wever is de meest intelligente en visionaire politicus en moet premier worden.”

Dit zijn letterlijk de kleren van de keizer. Naast het feit dat intelligentie geen garantie is op competentie, laat staan politieke integriteit, wordt het intellectuele gehalte van De Wever al 20 jaar fors overschat. Als Antwerps burgemeester heeft hij overigens ook niet bepaald ’t Schoon Verdiep gerevolutionaliseerd en voert hij een rechts beleid dat tamelijk inwisselbaar is met een rechts beleid in de rest van West-Europa. Als laatste punt: dit was de man die recent nog zei dat Israël “het licht” was terwijl het genocide pleegt op de Palestijnen. Tenzij dat dat natuurlijk voor jou het selling point is. In dat geval…

Argument 8: “Maar ik ben een nazi.”

Ga eens iemand een knuffel geven en raak van je verslaving aan haat af. Of volg het voorbeeld van de gewezen Führer en schiet jezelf dood.

 

dinsdag 13 februari 2024

Boeventronies en vogeltjesgefluit

In 2009 gaf 8% van de Vlamingen aan geen vrienden te hebben, en in 2022 gaf meer dan 30% toe zich eenzaam te voelen. Op dat vlak leid ik een leven dat velen me zouden benijden: ik ben single maar voel me niet echt eenzaam en heb redelijk wat vrienden (laten we zeggen een klein dozijn en nog eens meer dan het dubbele aan kennissen). En toch. De laatste keer dat ik meer dan 5 mensen bij elkaar kon krijgen op dezelfde locatie is bijna 5 jaar geleden, en de laatste keer dat ik meer dan 10 mensen bij elkaar kon krijgen is nog langer geleden. Iedereen heeft het altijd ontzettend druk, verhuist op moeilijker te bereiken locaties, heeft een gezin en is moe. Ikzelf ook, trouwens. Meer dan twee avondactiviteiten per week is eigenlijk al te veel voor mij. Zowel in het werkelijke leven als digitaal is mijn vriendenkring ook zo versplinterd geworden dat ik zelfs schrik heb dat als ik ze allemaal samen zou zetten, er veel ongemak en ergernis zou uitbreken.

Ook artistiek hebben mijn cirkels zich vernauwd: het is 2 jaar geleden dat ik nog ergens optrad en ik heb niet veel contact meer met andere schrijvers. Ik ben ook al een jaar of 4 gestopt met proberen leuren met mijn teksten bij uitgevers of literaire tijdschriften. Er is geen interesse en ik heb noch de tijd noch de goesting om mijn werk overal te promoten. De kostbare vrije tijd die ik heb om me te wijden aan mijn roeping spendeer ik liever aan effectief schrijven in plaats van als (digitale) sandwichman rond te lopen en in zekere zin te vermarkten wat ik helemaal niet wil vermarkten. De kans is tamelijk groot dat ik dit ooit al ergens heb geschreven in andere woorden.

Maar over dat digitale gesproken: sinds Xwitter traag maar zeker een inwaartse baan aan het beschrijven is naar het rioolputje, heb ik zelfs geen hoofdforum meer om nieuwe kennissen en invloeden op te doen. Facebook is al lang ‘pay to play’ geworden als je op zoek bent naar een publiek (en dat publiek is er ook al lang niet meer in grote getale als 15 jaar geleden), en op alternatieve microblogdienst BlueSky zit er nog niet genoeg volk. Naar ik hoor was Threads al een hel van bij het opstarten, en Mastodon heb ik geen maanden meer gecheckt.

Daarbij komt dat ik zowel op Instagram, Xwitter als BlueSky te veel te zelfde mensen die ik niet persoonlijk ken, te frequent zie opduiken. Gedeeltelijk is dat uit luiheid – “ik zal maar die en die volgen die ik elders al volg” en gedeeltelijk door opdringerige algoritmes. Ik ga eerlijk zijn: een groot deel van die mensen heeft weinig tot niks interessants te zeggen en lijkt me vooral te drijven op inertie. Voor mij zal wellicht hetzelfde gelden, dus als een toevallige veelvolger van mij dit leest en zich nu afvraagt waarom, ontvolg me gerust, ik zal niet boos worden. Ik verwijt mensen ook niet dat ze normale, zelfs relatief banale levens leiden want dat zou hen verwijten dat ze maar gewoon mensen zijn. Ik zou sommigen in dat Vlaams online Smurfendorp er mogelijk van kunnen beschuldigen dat ze zichzelf veel belangrijker en interessanter voelen dan dat ze zijn, maar is ook dat geen weerspiegeling van de ondermaanse middelmatigheid van het hele publieke en corporate medialandschap? Want daar heb je eveneens dezelfde parade aan figuren die al jaren, zoniet decennia opgevoerd wordt, waardoor de cirkel van de publieke opinie tegelijk erg nauw is en ook erg dun aan inhoud, een beetje als de anus van een compleet celibataire pater op leeftijd.

Alle bovenstaande dingen mogen me enigszins frustreren, de ene dag al meer dan de andere dag, maar ik kan er niet echt iets aan doen dus ga het me verder ook niet proberen aantrekken. Misschien dat ik al mijn vrienden nog eens samen krijg als ik trouw (niet erg waarschijnlijk want trouwen interesseert me niet) of als ik dood ben (waar ik er dan ook letterlijk niets meer aan heb). Misschien dat ik onverhoopt toch nog een iets groter publiek kan bereiken door een toevalstreffer of als ik plots vermogend zou worden, maar dat zou lijnrecht tegen het rivierverval der dingen ingaan.

Een vreemde vaststelling is nog deze: steeds meer mensen van mijn generatie komen in het middelpunt van de dingen te staan. Toen ik jong was, had ik steeds de zekerheid dat er “dingen gingen veranderen” als het zo ver was. Er zijn kosmetische dingen veranderd, ja. Managers hebben vaak terug baarden, piercings en tatoeages vind je nu ook bij consultants, sommige politici maken memes. Maar het is al te vaak ook meer van hetzelfde. Had Foucault dan gelijk dat systemen gedoemd zijn om zichzelf te reproduceren, ook al is het eigenlijk tegen de wil van de individuele leden van dat systeem? Nee, ik weiger dat te geloven, en niet omdat dat geloven de deur opent naar lui achteroverleunen in de donkerste sofa van nihilisme (maar het is wel een beetje dat), maar omdat de geschiedenis dit logenstraft. Systemen kunnen veranderen, radicaal zelfs.

Alleen is het zo, in een situatie waarin die cirkels, die ringen vernauwen, er vroeg of laat een punt bereikt wordt dat de spanning onhoudbaar wordt en de cirkel barst. Tegen dan zal misschien 8% van de Vlamingen geen vrienden hebben omdat ze dood zijn. Tegen dan zullen er misschien geen literaire podia meer bestaan, onder een Gleichschaltung geschoeid op de leest van boeventronies als Orbàn, Dewinter, Wilders en Poetin. Of leidt een fase van anarchie ons weer terug tot een haast fysische lagere energiestaat, waarbij we terug bijgeloof en heksenverbrandingen mogen verwelkomen, deze keer geleid door yogaleraars met nekmatten. Of we ontwaken na alle ontbering, leugens en verdriet in een veel mooiere wereld, waar de vogeltjes altijd fluiten in ons luxueuze en zeer gaye ruimtecommunisme.