Fragmentariërs: post-FAQ

Liebe Jungs und Mädel, ‘Fragmentariërs‘ is nu officieel 3 maand uit, en voor de doorzetters kan het zijn dat die nu al door het boek zijn, of toch een fiks eind gevorderd. Zo niet, is dit hoe dan ook goed als een naschrift voor gelijk wie nog bepaalde vragen zou hebben tijdens of na de lectuur.

Is alles in ‘Fragmentariërs’ echt gebeurd?
Nee.  

Wat wel en wat niet?
Niet belangrijk.

In dat boek rook en zuip je heel wat af. Is alles ok met jou?
Natuurlijk is niet alles ok met mij, maar zoals ik eerder aangaf spreek ik hier in een soort verhoogd realisme, zo veel op één week roken en drinken heb ik wellicht al gedaan, maar de laatste keer dat dat voorviel moet 5 jaar geleden zijn, als het niet meer is.

Ik vind je een goorlap.
Ben ik ook. Kom me maar niet kinkshamen.

Ik heb een fout gevonden!
Laat me dat gerust weten. Ik weet intussen al dat er ergens een zinnetje half in het vetjes staat waar dat niet had gemoeten, en dat een personage dat Duits spreekt eerst ‘Woloschin’ zegt en dan ‘Voloshin’, wat dus uiteraard niet klopt. Ook het Juvenalis-citaat is fout. Recht te zetten als er ooit een tweede druk komt.

Er zitten te veel personages in het boek.
Misschien, maar van mijn kant heb ik een hekel aan romans waar het hele universum van een hoofdpersonage maar blijkt te bestaan uit drie mensen. Bovendien is één van de thema’s van het boek de soms onvatbare veelheid van het bestaan, dus dan kan je moeilijk komen aanzetten met enkel een buurman, een geliefde en een vervreemde tante of zo.

Zijn je personages echt gebaseerd op bestaande mensen? Wie?
Meestal wel en dat ga ik uiteraard niet zeggen, ik kan alleen vertellen dat Tyr gebaseerd is op mijn lieve huiskater Odin, die helaas in februari 2020 overleden is aan een aangeboren hartafwijking. De kleine man is 12,5 jaar oud geworden.

Ben je nadien effectief verhuisd, weg van de Heuvelpoort?
Ja, ongeveer vier maanden later. 

Ik heb mezelf herkend en ik ben er niet zo gelukkig over.
Het had erger gekund, geef toe. 

Bestaan alle muzieknummers die in het boek voorkomen echt?
Ja. Ik wilde eens wat anders dan het zoveelste boek waarin qua muziek ofwel jazz, klassiek of rock uit de jaren ’60-’90 blijkbaar de enige verantwoorde muziek is die past bij een schrijversbestaan. Gert-Jan van Bestaansreden (zeker eens checken) was zo vriendelijk er een playlist van te maken op YouTube.  

Waarom zitten er geen gekleurde of LGBTQ+-hoofdpersonages in je boek?
Ik heb erg weinig queer vrienden en ik heb geen gekleurde vrienden, hoe jammer ik dat ook vind. Dat wil niet zeggen dat zulke personages niet aanwezig zijn in het boek als deel van de voornoemde veelheid, maar ik koos ervoor om me te focussen op mijn dichte belevingswereld, die node altijd erg wit geweest is (en waar ik lang ook geen erg in gehad heb).

Ik ben het oneens met [X].
Laat maar horen.

Ik vind je onbeleefd/respectloos tegenover [X].
Ik dacht, het is eens wat anders, een witte hetero die voor de verandering andere witte hetero’s in de zeik zet in plaats van te proberen scoren met plat seksisme, “ironisch” racisme, validisme of minachting voor de werkende klasse.

Signeer je ook exemplaren?
Ja.

Raak je uit de kosten?
Met hoe de zaken er nu voor staan, net, en dat is prima. Bedankt aan iedereen die zich tot hier toe een exemplaar heeft aangeschaft. Maar laat je dat niet tegenhouden om je eigen pièce unique te bestellen voor jezelf of als cadeau. Met een klein beetje geluk kan je je exemplaar nog krijgen voor Oudejaar.

Conner Rousseau heeft beter personeel nodig

Een centrum-linkse leider afvallen lijkt misschien iets typisch voor hard- en extreemlinks, en centrum-linkse mensen mogen dat graag beklagen omdat dat soort fragmentatie de macht van rechts en centrum-rechts enkel vergroot. Maar na Conner Rousseaus zoveelste uitschuiver - niet tegenover een vermeende linkse orthodoxie, maar tegenover kennis, logica en wetenschap - kan men niet blijven zwijgen. Samenvattend: Rousseau stelde zich op 12/12 vragen bij het idee dat ook onverantwoordelijke, asociale en (potentieel) criminele mensen kinderen mogen hebben.

Slechte ouders en hoe die te verhinderen

Geen mens zou zeggen dat mensen die zich onverantwoordelijk of (zelf)destructief gedragen er goed aan zouden doen om te beginnen aan kinderen. Helaas gaat die stelling bijna altijd over mensen aan het lagere eind van het socio-economische spectrum. Rijke en welvarende mensen die minstens even slechte potentiële ouders zijn, worden van een dergelijk idee gespaard. Om het met een boutade te zeggen, als een maatregel disproportioneel armere mensen betreft, is die niet rechtvaardig.

Slechte ouders zitten in alle socio-economische klassen. De enige echt democratische manier om te verhinderen dat mensen slechte ouders worden, is opleiding en sociale druk, en/of een systeem dat ervoor kan zorgen dat slecht behandelde kinderen terecht kunnen komen in een beter gezin, niet ingrijpen in het seksleven van potentiële ouders.

Nederlands leren en Sanna's bh

Het probleem met Conner Rousseaus uitspraak gaat helaas verder dan enkel die uitspraak. In 'Gert Late Night' had hij het nog over de fictieve migrant die weigert Nederlands te leren, op Twitter en Instagram toonde hij een foto van zichzelf met enkel een blazer aan uit solidariteit met de Finse premier Sanna Marin, die kritiek kreeg omdat ze op één officiële foto geen bh droeg.

In beide gevallen leek het me dat Rousseau simpelweg niet goed had nagedacht over zijn acties. Ja, Nederlands leren is erg belangrijk voor migranten, maar Vlaamse instituten doen daar al alles aan om dat mogelijk te maken. Het is alsof je zou zeggen dat je er tegen bent dat mensen cement eten. En je borst ontbloten als man is absoluut niet hetzelfde als geen bh dragen als vrouw, laat staan in een positie van politieke macht.

Conner heeft betere 'matekes' nodig

Sommige mensen lijken in die uitspraken en daden van Rousseau een uitgestoken hand te zien naar rechts. Ik denk zelf eerder aan hoe ik over de samenleving dacht toen ik 20 was. Ik dacht toen zelf dingen als "waarom hoeven mensen 75 te worden?" of "waarom moeten we als maatschappij de kosten opvangen voor mensen met het syndroom van Down te laten leven?". Voor wie het zich afvraagt: het is omdat elk menselijk leven evenveel waard is en dat als je begint aan daarin onderscheiden te maken, dat je op weg bent naar nazisme.

Maar - waar zijn de kritische stemmen in Rousseaus omgeving? Waarom heeft hij duidelijk geen soort leraar die dergelijke dwaze uitspraken afblokt? Je kan gerust veel zeggen over hoe Guy Verhofstadt in de jaren '80 bekend stond als 'da joenk' en de 'baby-Thatchter', maar onder invloed van o.a. zijn broer evolueerde hij tot een veel gematigdere staatsman. Maar welk 'mateke' kan Rousseau beïnvloeden?

De fictieve gematigd rechtse Vlaming

En hier is nog een ding: misschien denkt Rousseau dat hij met dergelijke uitspraken aantoont tegenover rechts Vlaanderen dat hij ook best ok is met bepaalde vormen van het onderbuikgevoel tegenover armen en migranten. Maar die mensen gaan nooit voor hem stemmen. Zoals Filip Dewinter opmerkte: "het origineel is beter dan de kopie." In de Verenigde Staten jagen Democraten al decennia zogezegd gematigde Republikeinen na, maar dat is keer op keer mislukt.

Zelfs in de Verenigde Staten proberen de evenknieën van Rousseau in de Democratische Partij nu te claimen dat de reden dat Joe Biden de verkiezing voor het presidentschap niet met méér stemmen won, lag aan de radicale ideeën van hun linkervleugel. Maar uit data blijkt juist dat die radicale vleugelkandidaten net meer stemmen wisten te halen.

Goede oude linkse adviseurs

Dat brengt me tot m'n kernpunt: ik denk dat het beter zou zijn als Conner Rousseau zich zou laten adviseren door door de wol geverfde linkse stemmen, en ook van hen zou willen leren. De sp.a (of Vooruit) is nog altijd belangrijk in België dankzij de PS in Wallonië. Hij kan het zich niet permitteren om om de zo veel tijd studentikoze ideetjes te lossen op tv, of om te denken dat hij maar kan zeggen wat hij wil op sociale media.

Ik geloof heel erg graag dat Rousseau het beste voor heeft met de Vlaming, in tegenstelling tot het merendeel van extreem- en centrum-rechts, dat enkel lijkt in te zitten met hoe veel rijker de rijken nog kunnen worden. Maar dat hij zich dan laat omringen door betere adviseurs, volkse intellectuelen en slimme mensen, niet enkel door zijn eigen opbubbelende ideeën.

Fragmentariërs: voorwoord van Lectrr

Ik hààt het om mezelf te promoten. Daarom dat ik voor ‘Fragmentariërs’ cartoongod Lectrr vroeg om het voorwoord te schrijven, en warempel, dat deed hij (en je kan het boek nog altijd hier kopen):

“In ver vervlogen tijden, toen ik nog een pedante twintiger was die de literaire wereld wou veroveren, maakte ik er een sport van om heelder hordes kunstenaars, poëten en schrijvers te ontmoeten. Ik hield literaire avonden en organiseerde tentoonstellingen en waagde me verdomme zelfs online om mijn gelijken te ontmoeten. Wist ik veel dat ik in plaats daarvan mijn meerdere zou ontmoeten.

Mijn eerste kennismaking met het werk van Voloshin was een gênante vertoning. Mijn ego schrompelde ineen bij het lezen van zoveel literair vernuft. Ik herinner me het torpederen van mijn literaire ambities als was het gisteren, ook al zijn inmiddels eonen verstreken. De teksten en verhalen van één enkele jongeman waren hiervoor verantwoordelijk. De snoodaard in kwestie was Anton Voloshin, ook al opereerde hij toen onder een andere nom de plume. Zo gaat dat. Genieën vervellen te pas en te onpas van identiteit. U heeft het van iemand met meer pseudoniemen dan hoofdhaar.

Voloshin schiep als puisterige melkmuil al werelden waar Frank Herbert enkel van kon dromen en hanteerde een pen die meedogenloos virtuoos en bijwijlen vilein was. Ik zag het met lede ogen toe, en besloot dan maar illustrator te worden en later cartoonist. Meermaals heb ik me aan een visualisering van het werk van Voloshin gewaagd, en later hebben we even aan een graphic novel gewerkt. Geen idee waarom dat nooit wat is geworden, die herinneringen zijn verdwenen in de nevelen van de tijd.

Maar om op het werk van Voloshin terug te komen: het is me compleet bijster waarom geen enkele Grote Grachtengordel-Uitgever smekend op zijn knieën over de Gentse kasseien is komen kruipen om Voloshin tot de hogere regionen van het Pantheon der Grote Schrijvers te mògen katapulteren. Zulks is onbegrijpelijk en onvergeeflijk. Ik heb het mijn persoonlijke missie gemaakt om hen daarover aan te spreken en binnenkort ook eens in een paar Amsterdamse brievenbussen te gaan kakken. Begrip opbrengen voor zoveel miskenning kan ik niet.

Misschien is Voloshin in de verkeerde tijd geboren? In een tijd waar copywriters van reclameslogans meer lezers hebben dan prijswinnende novellisten. Misschien is hij in het verkeerde land geboren? In een land waar men lyrischer wordt van de tekst van André Hazes dan van poëzie.

Of misschien is Voloshin in het verkeerde lijf geboren. Hij had een verdomd lekker Victoriaans wijf kunnen wezen, als je het mij vraagt.  Maar het is nu zoals het is, en u houdt een bijzonder boek in uw handen. Wees er verdomme spaarzaam op. Koester het. Vertel aan uw vrienden en vriendinnen dat dit de pennenvruchten zijn van de man die Lectrr de loef af stak, en steekt, op literair vlak en daar nog mee wegkomt ook.

En als er ooit weer boekenverbrandingen komen, bescherm dit boek dan met uw leven, opdat toekomstige generaties hier nog van kunnen genieten. Het is het minste wat we kunnen doen voor toekomstige generaties nadat we al de rest naar de kloten hebben geholpen.

Lectrr
16 juli 2020
Gent”