Er is niets makkelijker dan iets boycotten waar je niet van houdt

Een genocidale staat heeft niets te zoeken op een evenement dat zelf beweert te willen verenigen door muziek – ik heb het hier uiteraard over de aanwezigheid van Israël op het Eurovisiesongfestival. Dat was mijn positie vorig jaar en dat standpunt is ongewijzigd. Als de EBU Israël blijft toelaten, breekt het Songfestival vroeg of laat.

Op de finale van 17 mei in Zwitserland was de opluchting tastbaar toen Oostenrijk op de valreep won nadat het 100 punten boven Israël sprong, dat aan de leiding stond na een televote die zo illegitiem als de pest was.

De dubieuze televote

Net als vorig jaar had Israël veel geld uitgegeven aan een onlinecampagne om mensen te stimuleren om het maximaal aantal keren op hun inzending te stemmen en net als vorig jaar gingen rechtse griezels overal ter wereld hier maar al te gretig op in, waar sommigen nadien zelfs trots vertelden dat ze met meerdere simkaarten hadden gestemd.

Theo “Trump doet slim aan politiek” Francken presenteerde het resultaat echter smalend als legitiem en een middelvinger naar de “deugneuzen”. De Spaanse openbare omroep heeft gevraagd dat hier een onderzoek naar geopend wordt – niet naar Francken (al zou dat extreem grappig zijn), maar naar de oneerlijke praktijken van Israël.

Gelukkig was de Israëlische inzending niet zo goed en had het een vrij lage jury-score, maar als de komende jaren Israël al begint met een basisvloer van 200 punten in de televote, is het vroeg of laat prijs. KAN (de deelnemende omroep van Israël) moest al lang uit de EBU liggen en hopelijk gebeurt het in de loop van dit jaar eindelijk.

Dat er een pak mensen sinds vorig jaar niet meer willen kijken naar het Songfestival omwille van Israëls deelname begrijp ik volledig, net zoals ik de studenten steun die actie blijven voren binnen hun universiteiten om samenwerkingen met Israëlische instellingen stop te zetten, mensen die bewust vermijden om Israëlische goederen en diensten te kopen, en zo verder.

Oproep tot boycot nader bekeken

Maar er is ook iets dat me stoort aan die oproepen tot een boycot van het Songfestival: die komt voor zo ver ik kan zien bijna altijd van mensen die op zijn best koele minnaars zijn van het evenement of er eigenlijk al een erg negatief beeld van hadden.

Een ander gevolg is dat ik hier en daar al benaderd ben door mensen die in vraag stellen waarom ik überhaupt zelf nog kijk en zelfs nog zo geëngageerd ben met de wedstrijd. Geen enkel antwoord dat ik hier op geef zal die mensen tevreden stellen. Maar sta me toe in onderstaande paragrafen een aantal zaken op scherp te stellen:

De mensen binnen de Eurovisie-bubbel willen Israël net zo hard weg als jullie

Je hoort het thuis niet omdat de EBU er vooropgenomen gejuich en applaus overplakt, maar Israëls optreden is vorig jaar en dit jaar doorgegaan onder luid boegeroep van het publiek, en veel mensen die hun rug toekeerden naar de deelnemers. De fans zijn geen onnozele halzen die de schouders ophalen bij de genocidale wreedheden van dit land. Sinds 2014 werd elke Russische deelname trouwens ook op hetzelfde fluitconcert getrakteerd. De meeste fanmedia negeren de Israëlische inzending volledig.

Als je gewoon een hekel hebt aan het Songfestival, zeg dat dan

Je kan perfect genocide haten (een hopelijk weinig controversiële mening zolang je niet Bart “Israël is het licht” De Wever of Maarten “ik deel klakkeloos IDF-propaganda, wat ben ik een intellectueel” Boudry bent) en het Songfestival niet lusten. Maar de weinig verheffende praat die ik zie circuleren over het evenement onder het mom van kritiek op Israël heb ik zelfs niet gezien toen Qatar de Wereldbeker Voetbal mocht organiseren. Er waren toen ook zeker mensen die opriepen tot een boycot, maar de gemiddelde voetbalfan werd eigenlijk met rust gelaten. Wielrennen heeft sinds jaar en dag grootvervuilers als sponsors maar koersfans worden daarover niet in vraag gesteld voor zover ik kan zien.

Voor sommige mensen is de Eurovisie-bubbel een safe space, soms zelfs de enige

Als witte cishet man heb ik geen safe space nodig, maar voor veel fans die een variëteit van queer zijn is de Eurovisie-bubbel een veilige thuishaven in een wereld die nog altijd seksuele minderheden niet als volledig gelijkwaardig beschouwt. Voor bijvoorbeeld gay fans uit landen als Servië of Armenië is het overigens zowat de enige safe space die ze hebben. De bubbel doet wat het kan om zijn ongenoegen en woede te uiten jegens de kwaadwillige deelname van Israël, maar eisen dat ze dan maar thuisblijven en hun safe space de rug toekeren is wel erg veel gevraagd.

Een boycot kan zelfs een averechts effect hebben

Het Songfestival is niet de parade van woke waar extreemrechts het zo graag voor verslijt (anders had Israël er al lang uit gelegen, en er is ook de pijnlijke vaststelling dat zwarte performers het consistent minder goed doen in de televote). Maar het Songfestival is één van de weinige grote evenementen en plaatsen die nog niet volledig zijn kapotgemaakt door de convergerende belangen van kapitaal en extreemrechtse smeerlapperij. Ik zeg niet dat je als progressief moet kijken of stemmen, maar er valt iets voor te zeggen dat en masse het Songfestival de rug toe keren gewoon de zoveelste capitulatie is waar je uiteindelijk niks mee bereikt.

Niemand is volledig recht in de leer

Er zijn groene kiezers die toch met het vliegtuig reizen, anti-imperialisten die accounts hebben op Amerikaanse sociale media, strijders tegen seksueel geweld die al eens een danspasje hebben gezet op een nummer van een omstreden artiest, er zijn de eerder genoemde voorbeelden van voetbal en wielrennen, en ga zo maar verder.

Niemand is perfect in zijn of haar activisme, en van een ander eisen wat voor jou supergemakkelijk is, is oneerlijk. Uiteindelijk gaan we er ook niet komen met individueel perfect moreel verdedigbare levens te leiden terwijl de grote instituten gewoon fluitend verder vervuilen, discrimineren en moorden. Het zijn de instellingen zelf die moeten hervormd of desnoods afgebroken moeten worden. Een blauwdruk daarvoor schreef ik in 2017 neer in ‘De Nieuwe Staat’.

Boycot dus gerust het Songfestival verder, zet instellingen onder druk om op zo veel mogelijk plaatsen Israël te weren, maar hou in gedachten dat mensen die het wel nog volgen geen apologeten zijn voor Israëls genocide (vaak integendeel) en vraag je af of je ook geen vooroordelen bij te stellen hebt over de fans en het evenement.