De jaren ’90 zijn al een tijdlang bezig aan hun revival, zoals dat gaat met decennia waar de kinderen van toen nu volwassenen zijn die geld kunnen uitgeven aan nostalgie, reünietours en remakes, en de schaamtevolle mode van toen al voldoende lang geleden is om nu door te gaan voor onschuldige frivoliteit. Ik was zelf ook volop puber in de tweede helft van de jaren ’90. Ik luister soms terug naar de hits van de Ultratop van toen en in mijn herinnering was het altijd zomer.
Maar kunnen we één ding uit dat decennium begraven, alsjeblieft? Ik heb het over dat vreselijke “ironische” seksisme, die neiging om “de strijd der seksen” als een ludiek (het woord alleen al doet m’n oren bloeden) stukje theater te zien, en alles wat er bij komt kijken: reclames met kattige echtgenotes en dommige echtgenoten, Brusselmans’ zelfparodieën over achterwaarts jonge vrouwen in de poes naaien terwijl hij al bijna bejaard is, Goedele opvoeren als dé feministe, de bakerpraatjes van de Flair, dating coaches en de lulkoek van evolutionaire psychologie.
Het idee dat mannen en vrouwen fundamenteel anders zijn, is niet eigen aan de jaren ’90, maar de jaren ’90 gaven er een hippe draai aan. Plots waren er zogezegd wetenschappelijke bewijzen dat onze hersenen anders bedraad waren (wat tegenwoordig sterk betwijfeld wordt door neurologen) en vonden sociologen als bij toverslag dat onze huidige rolverdelingen recht uit de Oertijd overgeleverd waren (niet dat daar bewijs voor was). In de noughties scoorde het koppel Pease daarop voortbordurend monsterhits met dergelijke nonsens, die voorgoed moest duidelijk maken waarom manlief nooit de weg wilde vragen en waarom vrouwlief zo veel schoenen had.
Dergelijk reductionisme was niet zo onschuldig. Het veegde ten eerste de veelheid onder de mat van wat het kan betekenen om vrouw of man te zijn. Ten tweede was inzoomen op verschillen ook een manier om het belang terug te dringen van sociale mechanismen, iets waar hedendaagse seksisten zich nog altijd graag op beroepen, door de lange weg naar gelijkheid tussen genders weg te zetten als een louter wettelijke kwestie en verschillen af te doen als zuiver biologisch.
De laatste 5.000 jaar is “de strijd der seksen” ongeveer zo gelijk geweest als die tussen Europese kolonisten en Amerikaanse indianen. Het is niet zozeer dat vrouwen er, vooral in het Westen, de laatste 100 jaar veel op vooruit zijn gegaan, maar eerder mannen die langzaam aan begonnen inzien dat de patriarchale structuren die ze overgeërfd hadden, walgelijk onrechtvaardig waren toen ze begonnen vrouwen die hiertegen protesteerden, serieus te nemen.
Maar in de jaren ’90 vond het Grote Achteroverleunen plaats. We hadden abortus, verkrachting binnen het huwelijk was illegaal, vrouwen waren aan het werk en hadden een eigen bankrekening. Van de weeromstuit stond er een soort misogyne hipperd op die zich – ironisch! – bekloeg dat hij nu verknecht was aan het stiekem “sterkere geslacht” en zijn oude vuilaardij slechts in het geniep kon beleven. Zie als fossiel uit dit tijdperk het volstrekt ongrappige ‘Auwch’, op maandag op Vier uitgezonden na ‘De mol’: gag na gag wordt daar gelanceerd die het soort flauwiteiten serveert dat je ook kan zien in belegen variétéshows of kan lezen op de pagina’s van de Flair.
Daarom: als er één ding is uit de jaren ’90 waarvan ik hoop dat we het spoedig kunnen begraven, laat het dan dat zijn. Vier volop Baywatch, Alana Dante in latexpakjes, flat tops, de Backstreet Boys, de X-Files en Wendy Van Wanten, maar laten we grenzen trekken. We hebben ons veel te lang laten klein houden en het hoofd op hol laten maken door stereotyperende lolbroeken en aftandse seksisten in een modern jasje. Wij verdienen beter.
Maar kunnen we één ding uit dat decennium begraven, alsjeblieft? Ik heb het over dat vreselijke “ironische” seksisme, die neiging om “de strijd der seksen” als een ludiek (het woord alleen al doet m’n oren bloeden) stukje theater te zien, en alles wat er bij komt kijken: reclames met kattige echtgenotes en dommige echtgenoten, Brusselmans’ zelfparodieën over achterwaarts jonge vrouwen in de poes naaien terwijl hij al bijna bejaard is, Goedele opvoeren als dé feministe, de bakerpraatjes van de Flair, dating coaches en de lulkoek van evolutionaire psychologie.
Het idee dat mannen en vrouwen fundamenteel anders zijn, is niet eigen aan de jaren ’90, maar de jaren ’90 gaven er een hippe draai aan. Plots waren er zogezegd wetenschappelijke bewijzen dat onze hersenen anders bedraad waren (wat tegenwoordig sterk betwijfeld wordt door neurologen) en vonden sociologen als bij toverslag dat onze huidige rolverdelingen recht uit de Oertijd overgeleverd waren (niet dat daar bewijs voor was). In de noughties scoorde het koppel Pease daarop voortbordurend monsterhits met dergelijke nonsens, die voorgoed moest duidelijk maken waarom manlief nooit de weg wilde vragen en waarom vrouwlief zo veel schoenen had.
Dergelijk reductionisme was niet zo onschuldig. Het veegde ten eerste de veelheid onder de mat van wat het kan betekenen om vrouw of man te zijn. Ten tweede was inzoomen op verschillen ook een manier om het belang terug te dringen van sociale mechanismen, iets waar hedendaagse seksisten zich nog altijd graag op beroepen, door de lange weg naar gelijkheid tussen genders weg te zetten als een louter wettelijke kwestie en verschillen af te doen als zuiver biologisch.
De laatste 5.000 jaar is “de strijd der seksen” ongeveer zo gelijk geweest als die tussen Europese kolonisten en Amerikaanse indianen. Het is niet zozeer dat vrouwen er, vooral in het Westen, de laatste 100 jaar veel op vooruit zijn gegaan, maar eerder mannen die langzaam aan begonnen inzien dat de patriarchale structuren die ze overgeërfd hadden, walgelijk onrechtvaardig waren toen ze begonnen vrouwen die hiertegen protesteerden, serieus te nemen.
Maar in de jaren ’90 vond het Grote Achteroverleunen plaats. We hadden abortus, verkrachting binnen het huwelijk was illegaal, vrouwen waren aan het werk en hadden een eigen bankrekening. Van de weeromstuit stond er een soort misogyne hipperd op die zich – ironisch! – bekloeg dat hij nu verknecht was aan het stiekem “sterkere geslacht” en zijn oude vuilaardij slechts in het geniep kon beleven. Zie als fossiel uit dit tijdperk het volstrekt ongrappige ‘Auwch’, op maandag op Vier uitgezonden na ‘De mol’: gag na gag wordt daar gelanceerd die het soort flauwiteiten serveert dat je ook kan zien in belegen variétéshows of kan lezen op de pagina’s van de Flair.
Daarom: als er één ding is uit de jaren ’90 waarvan ik hoop dat we het spoedig kunnen begraven, laat het dan dat zijn. Vier volop Baywatch, Alana Dante in latexpakjes, flat tops, de Backstreet Boys, de X-Files en Wendy Van Wanten, maar laten we grenzen trekken. We hebben ons veel te lang laten klein houden en het hoofd op hol laten maken door stereotyperende lolbroeken en aftandse seksisten in een modern jasje. Wij verdienen beter.
